Bitki çayları, özellikle kış aylarında hastalıklardan korunmak için sık sık tükettiğimiz, geçmişi çok eski yıllara dayanan bir şifa deposudur. Kaynamış suda birkaç dakikada demleyerek kolaylıkla içime hazır hale getirilmesi bitki çaylarını cazip kılan diğer bir özelliktir. Öyleyse her biri farklı tat ve faydalar sunan bitki çaylarını inceleyelim, sizler de kendinize uygun bitki çayını seçerek keyifle yudumlamaya başlayın. Ancak başta belirtmemiz gerekir ki özel durumunuz veya bu çaylara karşı alerjiniz varsa mutlaka doktora danıştıktan sonra tüketmeniz gerekir. Ayrıca sayısız faydaları da olsa fazla tüketildiklerinde toksik etki yaratıp zararlı olabileceklerini de unutmamak gerekir.
Siyah Çay
Siyah çay, başta ülkemiz olmak üzere tüm dünyada keyifle ve yaygın bir biçimde tüketildiğinden önemli bir yere sahiptir. İçeriğinde bulunan polifenol gibi antioksidanlar DNA hasarını engeller. L-theanine etken maddesi sayesinde stres hormonu olan kortizol seviyesini düşürerek stresi azaltır. Siyah çayın, çürük oluşumunu engelleyerek ağız sağlığına iyi geldiği gözlemlenmiştir. LDL kolesterolü düşürmesi sebebiyle kalp hastalıklarına da iyi gelir. Bununla beraber kanseri önlemesi, kemikleri güçlendirmesi, sindirime faydası, bağışıklığı güçlendirmesi siyah çayı değerli kılan diğer faydalarıdır.
Ancak sık tüketilmesi sebebiyle faydaları kadar zararlarını da göz ardı etmemek gerekir. Haddinden fazla ve demli içilen siyah çay, çarpıntı, sinir bozukluğu, el titremesi ve uykusuzluğa yol açar. Ayrıca uzun süreli aşırı tüketim demir eksikliğine, çok sıcak içildiğinde boğaz hasarlarına ve şekerli tüketildiğinde kilo alınmasına sebep olur.
Beyaz Çay
Beyaz çay aslında, siyah ve yeşil çayla aynı bitkiden (Camellia Sinensis) üretilir. Beyaz çay, günümüzde en az tüketilen dolayısıyla üretimi en az yapılan bitki çayıdır fakat sayısız faydası bulunur ve sağlığı geliştirici harika bir bitki çayıdır. En önemli etkilerini sizler için sıraladık:
● Yüksek tansiyona iyi gelir, kalp sağlığını korur.
● Siyah ve yeşil çaya göre daha fazla antioksidan içerir.
● Bağışıklık sistemini korur.
● İçeriğinde bulunan kateşinler sayesinde kolon, prostat ve mide gibi birçok kanser türüne karşı korur.
● Cildi korur ve yaşlanma etkilerini azaltır.
● Kafein oranı siyah ve yeşil çaya göre çok düşüktür. Bu yüzden toksik etkisi de hafiftir.
● Romatizmal hastalıklarda olumlu etkiler göstererek kemik yapısını güçlendirir.
Yeşil Çay
Kilo problemi olanlar, metabolizma yavaşlığından şikayet edenler, muhteşem bir yağ yakıcı ve metabolizma hızlandırıcı yeşil çayla fazla kilolarınıza veda edebilirsiniz. Faydalarına geçmeden yeşil çay bitkisine değinelim. Yeşil çayla, siyah çayın aynı bitkiden elde edildiğinden bahsetmiştik ancak farklı işlemlerden geçtikleri için tatları farklı olduğu gibi antioksidan ve kafein oranları arasında da farklılıklar vardır. Siyah çayın, daha uzun süre kavrulup ardından fermantasyona uğraması içerisinde bulunan antioksidanların yok olmasına neden olur. Sonuç olarak yeşil çay, antioksidan içeriği daha yüksek, daha sağlıklı bir içecektir.
● Aynı zamanda iyi bir diüretik (idrar söktürücü) olan yeşil çay ödem atmaya yardımcı olur.
● Düzenli olarak tüketildiğinde bağışıklık sistemini korur.
● Metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeye yardımcıdır.
● LDL kolesterolü düşürerek damar tıkanıklığını önler.
● Stres ve yorgunluğa iyi gelir.
● Ağız kokusunu giderir ve sindirime yardımcıdır.
Papatya Çayı
Anavatanı Türkiye olan papatyanın harika görünüşünü sevdiğiniz kadar çayını da çok seveceksiniz. Papatya çayı, daha çok sakinleştirici ve doğal antidepresan özelliği ile bilinir.
● Kadınların regl döneminde yaşadığı gerginlik ve sancıların yatıştırılmasında fayda sağlar.
● Ülser, mide yanması gibi mide rahatsızlıklarına karşı iyi gelir.
● Uykusuzluğun önlenmesine yardımcı olur. Uykuyu düzenler.
● Soğuk algınlığı, bronşit gibi üst solunum yolları hastalıklarına iyi gelir.
● Sindirim sistemi sorunlarının tedavisi için de önerilir.
Ihlamur
Özellikle kışın bal ya da limonla tükettiğimiz ıhlamuru daha çok grip, nezle, soğuk algınlığı gibi üst solunum yolları hastalıklarından korunmak için tüketiyoruz. Bununla beraber ıhlamur, güçlü bir balgam söktürücü, nefes açıcıdır.
● Çiçeklerinde bulunan faydalı antioksidanlar iltihap giderici özellik taşır.
● Sakinleştirici etkisi sayesinde sinirleri yatıştırır, uyku problemlerine iyi gelir.
● Ihlamur çayı buhar banyosu, gözenekleri açarak kirlenmeye bağlı oluşmuş cilt lekelerinin açılmasına yardım eder.
● Ancak uyku verici özelliğinden dolayı sindirimi yavaşlatabilir bu nedenle öğün aralarında içmek daha faydalıdır.
Melisa Çayı
● Melisa otu, A vitamini, C vitamini, folik asit, potasyum, kalsiyum, demir, çinko, lif ve tanen açısından zengin bir bitkidir. Ayrıca flavanoidler bakımından zengin olması sebebiyle iyi bir antioksidan özellik gösterir.
● Melisa çayının en önemli faydası depresyon, bunama ve Alzheimer hastalıklarına iyi geldiğidir. Ayrıca uykusuzluk, endişe, migren gibi hastalıkların tedavisinde de etkili olduğu görülmüştür.
● Stres ve kaygıyı azaltarak sinirleri yatıştırması en bilinen özelliğidir.
● Hazımsızlık gibi sindirim sorunu yaşayanlar için de çözüm sağlar.
● Ağrı giderici özelliği sayesinde adet sancıları ve diş ağrılarına iyi gelir.
● Melisa çayı ile hazırlanmış bir tonik, kırışıklıkların azalmasına katkı sağlar.
● Melisa çayı diyabetli kişilerde kan şekerini düşürebilir. Ancak hipoglisemi (düşük kan şekeri) riskiniz varsa tüketmemelisiniz.
● Aynı şekilde tiroid sorunu olanlar bu çayı tüketirken dikkat etmelidir çünkü melisa otu tiroid fonksiyonunu değiştirebilir.
Chai Çayı
Hindistan’da yıllardır hemen hemen her zaman ve her yerde tüketilen Chai çayı, çeşitli baharat ve otların karışımından oluşan, kokulu aromasıyla bilinen bir çaydır.
● Zengin içeriği sayesinde her bir baharat ve bitkiden farklı tatlar almasının yanında oldukça faydalı bir içecektir.
● Chai çayının antioksidan, antibakteriyel ve antikanserojen etkileri onu değerli kılar.
● Chai içeriği tüketilen bölgeye göre değişse de bazı standart malzemeler vardır: siyah çay, zencefil, kakule, tarçın, rezene, karanfil ve karabiber.
● İçeriğinde bulunan tarçın sayesinde kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur.
● Kakule, bağışıklık sistemini güçlendirerek dolaşımı iyileştirir ve alerjilere iyi gelir.
● Rezene antioksidanlar için harika bir kaynaktır.
● Karanfil, sindirime yardımcı olduğu gibi ağrı giderici etkisi de vardır.
● Karabiber metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeye yardımcı olur.
● Dolayısıyla tüm bu faydalar chai çayında mevcuttur.
● Ayrıca tüm bu malzemeleri karıştırarak evde kendimiz hazırlayabiliriz.
Rezene Çayı
● Maydonozgiller grubuna ait tadı dereotunu andıran, hafif anason kokulu Rezene bitkisi, pek çok vitamin ve mineral kaynağıdır.
● Ayrıca mide ülserine iyi gelir.
● Tansiyonu kontrol altına alarak kalp sağlığını korur.
● Tokluk hissi vererek ve metabolizmayı hızlandırarak zayıflamaya yardımcı olur.
● Anne sütünü arttırıcı etkisi sebebiyle emziren anneler için oldukça faydalıdır.
● Sinirleri yatıştırıcı etkisi sayesinde uykuya geçişi kolaylaştırır.
● İdrar söktürücüdür.
● Bebeklerde gaz sancılarına iyi geldiği bilinse de alerjik reaksiyon gösterme riskinden dolayı doktora danışmadan tüketilmemelidir.
Kuşburnu Çayı
● Gül meyvesi olarak bilinen tadı olduğu kadar kokusu da harika olan kuşburnunun tam
bir C vitamini deposu olduğunu biliyor muydunuz?
● Kuşburnu, portakaldan kat kat yüksek C vitamini içeriğinden dolayı hastalıklara karşı koruyucu, bağışıklık sistemini güçlendirici doğal bir antibiyotiktir.
● Ayrıca polifenol içeriği tümör oluşumunu engeller; likopen, kansere karşı korur.
● Vücuttaki toksinlerin idrar yoluyla atılmasını sağlar.
● Cildin elastikiyetini koruyarak yaşlanmayı geciktirir.
● İçeriğindeki demir sayesinde kansızlığa iyi gelir.
Ada Çayı
● Ada çayı bitkisi, genellikle ılıman iklimlerde Haziran ve Temmuz aylarında yetişen hoş kokulu, mavi, mor ve beyaz renkleri bulunan bir bitkidir. Eski zamanlardan beri tedavi amaçlı kullanılan bu bitkinin faydaları da sayısızdır.
● Depresyona iyi gelerek sakinleştirir.
● Zararlı toksinlerin vücuttan atılmasını sağlar.
● Beyin fonksiyonlarını geliştirir.
● Karaciğeri temizler.
● Bronşit ve astım belirtilerini hafifletir.
● Aşırı terlemeyı azaltır.
● Hafızayı güçlendirerek Alzheimer’a karşı koruyucudur.
● Yaşlanmayı ve saç beyazlamasını yavaşlatır.
● Selülit sorununa oldukça etkilidir.
● Sindirim sistemini korur, ishale iyi gelir.
● Gargara suyu olarak kullanılabilir.